نەخۆشی پارکینسۆن (Parkinson’s Disease) یەکێکە لە نەخۆشیی ئەعصابی درێژخایەن کە بە هۆکاری لەناوچیونی هۆرمۆنی دوپامین لە مۆشکەوە هێواشە هێواش دروست دەبێت. ئەم هۆرمۆنە یارمەتیدەرە لە سەرپەرشتی کردنی جوڵە، تەواوکردنی کارەکان، هەنگاوبردن و کۆنتڕۆڵی عضلەکان. کاتێک دوپامین کەم دەبێت، مۆشک ناتوانێت جوڵەکان بە دروستی ڕێکبخات و ئەم دۆخەش دەبێتە هۆکاری نیشانە سەرەکیی پارکینسۆن.
بەپێی زانیاری پزیشکی، ئەم نەخۆشییە کاتێک دەردەکەوێت لە کاتێکدا نیوڕۆنەکانی بەشی "Substantia Nigra" لە مەخچە دەستیان پێ دەکەوێت بە مردن، وە لە ئەنجامدا دۆپامین کەم دەبێت؛ ئەو مادەیەی کە کاریگەریی سەرەکی لە سەرهێلانی جوڵانەوەی جەستە هەیە.
نیشانە سەرەکییەکانی پارکینسۆن زۆرجار بە ئارام دەست پێدەکەن. کەسەکە دەبینیت دەستی یان قۆڵەکەی بە شێوەی ناڕادەوی دەدەشێت. ئەمە دەکرێت یەکەم نیشانە بێت، بەڵام نیشانەکانی تر وەک تەنگبوونی دەستوپێ، کۆتایی هێنان لە شتکردن، دەرفەتی نەمام، گۆڕانکاری لە دەنگ یان مشکلاتی نووستنیش دەتوانن دواتر دەرکەون.
نەخۆشی پارکینسۆن چارەسەری قەتەکان نییە، بەڵام بە پشکنینی زوو لەلایەن پزیشکان و کاری پەیوەست بە دوکتۆرگیان لەگەڵ دارودرمان و ڕاهێنان، دەتوانرێت ژیانی نەخۆش بە باشترین شێوە بگەڕێندرێتەوە. لە چەند حاڵەتی تایبەتدا، کاتێک نیشانەکان زۆر بەرچاو و ئاگەرگرتوو دەبن، پزیشکانی نەشتەرگەری دەتوانن ڕوونی تیایدا پێ بکەن لەبارەی هەڵسەنگاندنی دەستەواژەی DBS یان جراحیهای یارمەتیدەر. گەرچی جراحی چارەسەر نییە، بەڵام دەتوانێت نیشانەکان کەمتر بکات.
نەخۆشی پارکینسۆن تاکە نیشانەی جەستەیی نییە؛ نیشانە کۆگنیتڤی و دەروونی وەک دڵتەنگی، دڵخراپی، کێشەی بیرکردنەوە و کەمبوونی هەوڵدانیش دەکرێت لە خشتەی نەخۆشییەکەدا بگەڕاون. وەک هەر نەخۆشییەکی دایمی، بەرزبوونی زانیاریەکان و چۆنیی چارەسەرکردن لەلایەن دوکتۆر گیان یان هەر پزیشکی شارەزای تری زمانعەبوری دەتوانێت بەرەو باشترکردنی کشتوکاڵی هەستبونی کەسەکە ببڕێت.